قرآن 600 ساله پادشاه گورکاني هند به ثبت ملي رسيد

به گزارش ميراث آريا(chtn) به نقل از روابط عمومي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي، سرپرست معاونت ميراث فرهنگي اين اداره کل، اين خبر را مهم دانست و افزود: اين قرآن که از نسخ خطي و ارزشمند موقوفه مزار شيخ احمد جام بوده و با نظر ارادت به وي توسط اورنگ زيب، ششمين پادشاه گورکاني هند به مزارش اهدا شد، و تزئين مويد اعتلاي هنر اسلامي در امر کتابت و کتاب سازي است.

«حسين عباس‌زاده» گفت: برخي از آيات اين قرآن به صورت کامل و روبروي يکديگر با تزئينات کامل قرآني است و کلمه سوره‌هاي قرآن داراي يک قاب مذهب و کتيبه، شامل نام سوره و آيات قرآني با شمسه کوچک مذهب علامت‌گذاري شده است.

وي افزود: در حاشيه صفحات با استفاده از شمسه‌هايي مذهب و مرصع علائم تخميس (بعد از هر 5 آيه) و تعشير (بعد از هر10آيه) و ساير علائم تقسيم قرآن در هر جز با تزئينات خاص و به فرم مستطيل و مذهب مشخص شده و آيات هر سوره نيز با شمسه‌اي از طلا زر‌اندود شده، مزين گرديده است.

اين مقام مسوول تصريح کرد: کاتب اين قرآن نامعلوم است و صفحه آخر کتاب الحاقي به‌‌نام کاتب نو نويس «محمدبن الله قلي تبريزي» است که به سال 1178 هـ.. ق کتابت شده و تاريخ استنساخ آن مربوط به سده هاي هشتم و نهم هجري است که به خط ريحان بر روي کاغذ دست ساز با الياف کتان و نوع خراساني کتابت شده است.

عباس‌زاده خاطر نشان کرد: اين قرآن در قطع سلطاني 35 در 49 سانتي‌متر در 1146 صفحه، جدول‌کشي و مذهب در هر صفحه 9 سطر کتابت شده و 3 سطر آن طلا مي باشد. هم‌چنين جلد اين نسخه چرم ضربي زرکوب است که با توجه به غناي تاريخي، فرهنگي و هنري پس از طي مراحل اداري به شماره 31 در فهرست ميراث منقول کشور به ثبت رسيد.

وي در خصوص مرمت اين اثر نفيس و ارزشمند که توسط مسوول آزمايشگاه حفاظت و مرمت اسناد و کتب خطي اين اداره کل انجام شده است، افزود: حفاظت و مرمت اين قرآن در يک دوره 5/2 سال انجام شده و اقدامات آن در برنامه‌ريزي و آسيب‌شناسي اوليه شامل حفاظت اضطراري، مطالعات و بررسي هاي آزمايشگاهي جهت تست الياف کاغذ و رنگ‌هاي در تزئينات قرآن به کار رفته و اقدامات اجرايي آن شامل: اسيد سنجي و اسيد زدايي صفحات، پاک‌سازي و زدودن مرمت‌هاي غيراصولي، مستندنگاري، تهيه فيلم و تصوير از کليه مراحل اجرايي، بازسازي کمبود اوراق توسط کاغذدست ساز و رنگ گياهي، استحکام بخشي، جزوه بندي، مرمت جلد و صحافي نهايي و پيش‌بيني اقدامات حفاظت بعد از مرمت بوده است.

گفتني است، طبق بررسي‌هايي که توسط کارشناسان بر روي اين قرآن صورت گرفته، در دوره‌هاي پيشين 2 برگ آخر اين نسخه خطي 2 دوره مورد مرمت و بازنويسي قرار گرفته است. ابتدا در سال 1178 هـ . ق توسط «الله‌قلي تبريزي و ديگري در سال 1347 هـ . ق به وسيله محمدکريم جرنکي قايني که در مرمت سال 1347 هـ . ق از کاغذ غيراصولي در بازسازي استفاده شده است. هم‌چنين کليه تزئينات قرآن مربوط به حواشي شامل مرصع و تذهيب با رنگ‌هاي طلا، لاجورد، شنگرف، زعفران و سفيداب است.
طبق متني که در صفحه آخر قرآن موجود است، اين نسخه خطي در راه هندوستان به هرات آماج حملات اشرار و راهزنان قرار گرفته و به اين ترتيب بخش‌هايي از آن آسيب‌ديده که بعدها توسط «شيخ عبداللطيف» متولي مزار شيخ جام مرمت شده که اين نوشته در سال 1347 توسط محمدکريم جرنکي قايني به انتهاي قرآن اضافه شده است.

شايان ذکر است اورنگ زيب عالمگير بين سال‌هاي 1067 تا 1118 هجري قمري حکومت مي‌کرد و سومين پسر شاه جهان و مادر ايراني‌اش ارجمند بانو ملقب به ممتاز محل بود. از او به عنوان ششمين و آخرين پادشاه بزرگ سلسله گورکانيان هند يا امپراطوري مغول کبير هند ياد مي شود. وي سرانجام پس از 50 سال حکومت عاقبت در «احمدنگر» در‌گذشت. نام کامل او «ابو مظفر محي الدين محمد عالمگير غازي بود که در سال 1027 هـ . ق چشم به جهان گشود.
/119

انتهای پیام/

کد خبر 1390082330